TÌM HIỂU BỆNH LÝ THOÁI HÓA HOÀNG ĐIỂM DO TUỔI GIÀ

 

Hãy khám mắt định kỳ và tự kiểm trị thị lực tại nhà thường xuyên. Điều này sẽ giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề về mắt, ngay cả trước khi chúng ảnh hưởng đến thị lực của bạn. Từ đó, giúp bảo tồn thị lực của bạn ở mức tối ưu

 

  1. Hoàng điểm là gì?
  • Phần trung tâm của võng mạc
  • Vùng tập trung dày đặc các tế bào cảm thụ ánh sang
  • Cung cấp hình ảnh sắc nét, chi tiết của thị lực trung tâm
  1. Bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG) là gì?
  • Hoàng điểm bị thoái hóa
  • Là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở người từ 60 tuổi trở lên
  • Gồm 2 thể: thể khô và thể ướt
  1. Bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già thể khô
  • Xuất hiện các đốm vàng do lắng đọng (drusen)tại vùng hoàng điểm
  • Lớp cảm thụ ánh sang bị mỏng đi
  • Là dạng phổ biến nhất của THHĐDTG với tần suất 90%
  • Ở giai đoạn tiến triển, bệnh nhân có thể xuất hiện ám điểm trung tâm hoặc thậm chí mất thị lực trung tâm
  • Có thể tiến triển sang dạng thoái hóa hoàng điểm do tuổi già thể ướt
  1. Bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già thể ướt
  • Có sự phát triển bất thường của các mạch máu
  • Máu và dịch rò chảy vào trong võng mạc gây biến dạng hình ảnh
  • Đây là dạng làm mất thị lực nghiêm trọng
  • Các yếu tố nguy cơ của thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG)
  • Tuổi: Nguy cơ của THHĐDTG gia tăng theo tuổi. Có khoảng 1/3 số người từ 75 tuổi trở lên bị ảnh hưởng bởi THHĐDTG
  • Tiền sử gia đình có người mắc THHĐDTG: Nếu người thân trong gia đình bị THHĐDTG thì bạn cũng có nguy cơ cao hơn
  • Giới tính: Phụ nữ có nhiều nguy cơ mắc THHĐDTG hơn nam giới
  • Hút thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc THHĐDTG cho chính bản thân lên 2-5 lần
  • Tăng huyết áp: Tăng huyết áp làm hẹp lòng mạch máu nuôi dưỡng võng mạc
  • Cholesterol cao: Sự gia tăng cholesterol trong máu thường đi kèm tăng nguy cơ của THHĐDTG
  • Béo phì: Người béo phì thường dễ mắc THHĐDTG
  • Tiếp xúc ánh nắng mặt trời kéo dài: Tiếp xúc ánh nắng mặt trời và tia tử ngoại liều cao và kéo dài là nguy cơ của THHĐDTG
  1. Các triệu chứng của thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG)
  • Có thể không triệu chứng trong giai đoạn sớm
  • Đốm tối, đốm mờ ở vùng giữa thị trường
  • Vùng bị ảnh hưởng có thể phát triển rộng hơn và trở nên tối hơn theo thời gian
  • Giảm bớt hoặc thay đổi trong việc cảm nhận màu sắc
  • Tối hoặc mờ vùng thị trường trung tâm
  • Khó khăn trong việc nhận biết khuôn mặt
  • Nhìn đường thẳng trở thành dạng sóng hoặc méo mó
  • Xuất hiện điểm mù ở vùng thị trường, mất thị lực trung tâm
  • Triệu chứng có thể ở 1 mắt hoặc cả 2 mắt
  1. Hậu quả của việc không điều trị thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG)
  • THHĐDTG thể ướt có thể gây ra tình trạng tổn thương thị lực không phục hồi
  • Khi cả 2 mắt đều bị ảnh hưởng, sẽ ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống
  • Nếu không được chẩn đoán và điều trị, THHĐDTG có thể tiếp tục làm giảm thị giác hoặc gia tăng mất thị lực trung tâm nhiều hơn. Điều này làm tầm nhìn “ thẳng” bị hạn chế đáng kể và cuối cùng có thể dẫn đến “mù”.
  • Nếu bạn đã được chẩn đoán THHĐDTG, hãy hành động. Điều trị sớm sẽ giúp:
  • Làm chậm tiến triển hoặc giảm độ nặng của bệnh
  • Ngăn chặn mất thị lực trầm trọng
  • Cải thiên thị lực
  • Tầm soát và điều trị sớm vô cùng quan trọng
  1. Điều trị thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG) như thế nào?

Có nhiều lựa chọn điều trị, bao gồm;

  • Liệu pháp quang động
  • Phối hợp sử dụng 1 loại thuốc nhạy ánh sang và laser không sinh nhiệt
  • Ngăn chặn và chấm dứt tình trạng ró dịch của mach máu bất thường
  • Tiêm vào buồng dịch kính thuốc kháng yếu tố kích thích tăng sinh mạch máu (kháng VEGF)
  • Tiêm thuốc trực tiếp vào trong mắt
  • Ức chế sự phát triển mạch máu bất thường
  • Liệu pháp laser
  • Sử dụng laser năng lượng cao để điều trị
  • Phá hủy sự phát triển bất thường của mạch máu
  • Có thể ảnh hưởng đến mô lành xung quanh
  1. Liệu pháp quang động
  2. Cơ chế: phối hợp sử dụng 1 loại thuốc nhạy sang và laser không sinh nhiệt để phá hủy các mạch máu bất thường
  3. Qui trình
  • Tiêm tĩnh mạch verteporfin trong 10 phút
  • Chờ 5 phút để thuốc phân tán đến các mạch máu bất thường
  • Laser sau đó được sử dụng trên mắt bệnh nhân trong 83 giây
  • Laser không sinh nhiệt sẽ hoạt hoa thuốc từ đó phá hủy các mạch máu bất thường
  1. Thận trọng
  • Bệnh nhân phải tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp trong vòng 48 giờ sau điều tri
  • Phải mặc áo dài tay và đeo kính râm khi ra ngoài trời. Kem chống nắng không có hiệu quả ngăn ngừa các ánh sang mạnh
  • Bệnh nhân có thể tiếp xúc với ánh sáng trong nhà
  • Trường hợp rối loạn thị lực thoáng qua xảy ra sau điều trị, bệnh nhân không nên lái xe hay vận hành máy móc cho đến khi hết triệu chứng
  1. Tiêm vào buồng dịch kính thuốc kháng yếu tố kích thích tăng sinh mạch máu (kháng VEGF)
  2. Cơ chế: tiêm vào buồng dịch kính sẽ ngăn chặn yếu tố kích thích tăng sinh mạch máu (VEGF) vốn là tác nhân gây ra sự phát triển các mạch máu bất thường
  3. Qui trình
  • Khử trùng và gây tê mắt
  • Tiêm trực tiếp kháng VEGF vào trong mắt
  • Lặp lại việc tiêm hàng tháng cho đến khi thị lực ổn định

Ranibizumab thuộc nhóm thuốc kháng yếu tố kích thích tăng sinh mạch máu (kháng VEGF) và đã được phê chuẩn bởi Hiệp Hội Quản Lý Thực Phẩm – Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) và Cơ Quan Quản Lý Dược Phẩm Châu Âu (EMA) để điều trị THHĐDTG thể ướt.

Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để có phác đồ điều trị phù hợp nhất cho bạn.

  • Để phát hiện sớm thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG)

Hãy khám mắt định kỳ và tự kiểm trị thị lực tại nhà thường xuyên. Điều này sẽ giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề về mắt, ngay cả trước khi chúng ảnh hưởng đến thị lực của bạn. Từ đó, giúp bảo tồn thị lực của bạn ở mức tối ưu.

  • Khám mắt thường xuyên
  • Nên kiểm tra mắt định kỳ hàng năm hoặc thường xuyên hơn theo khuyến cáo của bác sĩ nhãn khoa
  • Đi khám mắt ngay khi có bất kỳ thay đổi thị lực nào
  • Tự kiểm tra thị lực tại nhà
  • Hãy kiểm tra thị lực thường xuyên bằng cách sủ dụng lưới Amsler. Nên đặt lưới Amsler ở nơi mà bạn sẽ thấy nó thường xuyên, chẳng hạn như trên gương phòng tắm.
  • Chú ý các thay đổi về thị lực và đi khám bác sĩ nhãn khoa ngay khi có thay đổi. Hãy nhớ rằng các vấn đề vè thị lực không phỉa luôn có liên quan đến THHĐDTG. Bạn nên điều trị tất cả các vấn đề để bảo tồn tối đa thị lực còn lại.
  • Ngăn ngừa thoái hóa hoàng điểm do tuổi già (THHĐDTG)
  • Khám mắt định kỳ

Khám mắt định kỳ theo đề nghị của bác sĩ

  • Bỏ hút thuốc lá

Bỏ hút thuốc lá làm giảm nguy cơ phát triển bệnh THHĐDTG

  • Chế độ dinh dưỡng cân bằng

Chế độ ăn giàu chất béo và cholesterol có thể làm tắc nghẽn dòng máu và gia tăng nguy cơ mắc bệnh THHĐDTG. Chế độ ăn ít chất béo giúp duy trì thị lực.

  • Tránh phơi nắng quá nhiều

Nên đeo kính râm và đội mũ rộng vành để ngăn ngừa bệnh

  • Quan tâm đến nguồn dinh dưỡng sử dụng

Các nghiên cứu cho thấy vitamin C và E, lutein, các chất chống oxy hóa, beta-carotene và kẽm giúp làm chậm diễn tiến của bệnh THHĐDTG. Nên tư vấn bác sĩ nhãn khoa để có thêm thông tin.

  • Quản lý các bệnh lý khác

Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác ( như gia tăng huyết áp, tăng cholesterol máu) để làm giảm nguy cpw của THHĐDTG.